Tiha opasnost po Čikago: Da li američki grad tone?

Istraživači su otkrili da fenomen koji se zove “podzemna klimatska promena” dovodi do toga da zemljište ispod centra Čikaga polako tone.

Zgrade nisu u neposrednoj opasnosti od urušavanja, a trend ne predstavlja kratkoročnu pretnju po ljudski život. Ali studija sugeriše da bi porast temperature ispod nogu stanovnika mogao stvoriti izazove za trajnu izdržljivost struktura u gradovima širom Sjedinjenih Država.

“Podzemne klimatske promene su tiha opasnost”, kaže u izjavi Alessandro Rotta Loria, inženjer na Univerzitetu Northwestern koji je vodio istraživanje.

Tlo se deformiše kao rezultat temperaturnih varijacija, a nijedna postojeća civilna struktura ili infrastruktura nije dizajnirana da izdrži ove varijacije.

Podzemne klimatske promene, koje se ponekad nazivaju i “ostrva podzemne toplote”, uzrokovane su toplotom koja zrači u zemlju iz struktura koje je napravio čovek, kao što su zgrade i podzemni transport. To je drugačiji fenomen od klimatskih promena u atmosferi, koje potiču od gasova staklene bašte izazvanih sagorevanjem fosilnih goriva.

Kako temperatura tla postaje toplija, glineno tlo u Čikagu se skuplja, što može dovesti do pukotina u temeljima zgrade, pa čak i do izobličenja ili naginjanja konstrukcija.

“Svuda oko vas imate izvore toplote”, kaže Rota Lorija.

“Ovo su stvari koje ljudi ne vide, pa je kao da ne postoje”, dodaje.

Da bi tačno utvrdili kako zagrevanje utiče na zemljište ispod Čikaga, Rota Lorija i kolege su instalirale mrežu od 150 temperaturnih senzora iznad i ispod zemlje u Čikaškoj petlji.

Tim je prikupljao podatke o temperaturi tri godine, a zatim je napravio model za simulaciju kako su temperature evoluirale od 1951. godine, kada su završeni tuneli metroa u Petlji.

Takođe su koristili model da predvide buduće temperature do 2051. i kako se tlo pomera kao odgovor na toplotu.

Njihove simulacije su pokazale da bi toplije temperature mogle da prouzrokuju da se tlo proširi nagore za čak 12 milimetara na nekim lokacijama, a da se skupi i “potopi” za 8 milimetara na drugim područjima, navodi se u saopštenju. Svoje nalaze su objavili prošle nedelje u časopisu Communications Engineering.

Izgradnja temelja nije jedina stvar koja je ugrožena kako temperatura ispod površine raste. Istraživači kažu da su podzemne klimatske promene povezane sa promenama u rastu biljaka i termičkim zagađenjem podzemnih voda.

To bi moglo da izazove probleme sa transportnom infrastrukturom pregrevanjem šina metroa, primoravajući vozove da voze sporije ili da se potpuno zaustavljaju. A za ljude pod zemljom, više temperature mogu dovesti do dehidracije, astme i hipertenzije.

Primenom toplotne izolacije na ograde podzemnih zgrada, grad bi mogao da ublaži problem otpadne toplote koja izlazi u zemlju, kaže Rota Lorija.