Ministarka Pavkov obišla radove na projektu “Prirodnim merama za ekološki Gradac” u Valjevu

Ministarka zaštite životne sredine Sara Pavkov obišla je radove na projektu “Prirodnim merama za ekološki Gradac”, koje sprovodi Javno vodoprivredno preduzeće “Srbijavode”.

Ministarku su dočekali direktor JVP “Srbijavode” Goran Puzović, gradonačelnik Valjeva Lazar Gojković i predstavnici Programa Ujedinjenih nacija za razvoj.

Javno vodoprivredno preduzeće “Srbijavode” je započelo realizaciju projekta usmerenog na ekološku revitalizaciju i očuvanje zaštićenog područja klisure reke Gradac, jednog od najvrednijih prirodnih područja u Srbiji.

U realizaciji projekta aktivno učestvuju i stručni partneri iz različitih oblasti: privredno društvo “Erozija ad” iz Valjeva, Ekološko društvo Gradac, Institut za biološka istraživanja “Siniša Stanković“ i kompanija GDI Solutions doo.

Projekat se sprovodi u okviru poziva “EU za Zelenu Agendu u Srbiji: Zaštita i ulaganje u biodiverzitet i vode u cilju jačanja otpornosti na klimatske promene”, koji finansira Vlada Švedske, a koji obuhvata primenu rešenja zasnovanih na prirodi u cilju ublažavanja posledica katastrofalnih poplava iz 2014. godine, kao i jačanja otpornosti lokalnog ekosistema na klimatske promene, eroziju i degradaciju zemljišta.

Predviđene aktivnosti imaju za cilj upravljanje rizikom od poplava, unapređenje biodiverziteta, očuvanje prirodne ravnoteže, kao i širenje svesti lokalnog stanovništva i dece školskog uzrasta o značaju zaštićenog područja i preduzetih mera kroz brojne radionice.

Uporedo sa ovim aktivnostima se sprovodi i istraživanje uticaja
intervencija u koritu na kvlitet i sadržaj rečnog ekosistema.

Predeo izuzetnih odlika “Klisura reke Gradac”, predstavlja zaštićeno područje režima zaštite III stepena.

Prostire se na 1.268 hektara i nalazi se na teritoriji grada Valjeva, a obuhvata sledeće katastarske opštine: Degurić, Lelić, Brangović, Bogatić, Kovačice, Bačevci, Gornje Leskovice i Belić.

Ovo područje karakteriše visok stepen biodiverziteta, ekološki očuvan rečni tok, kraški oblici reljefa, močvarna i šumska staništa, kao i prisustvo brojnih ugroženih i strogo zaštićenih vrsta. Reka Gradac igra ključnu ulogu u očuvanju ekološke ravnoteže, ali je sve više izložena pritiscima klimatskih promena i intenzivnim procesima erozije, što dovodi do smanjenja vodostaja i degradacije staništa, te zahteva poseban pristup u njenom očuvanju.

Posledice katastrofalnih poplava iz 2014. godine, koje su izazvale obaranje stabala, eroziju obala i taloženje velike količine nanosa, biće sanirane kroz primenu prirodom inspirisanih mera.

Cilj je vraćanje rečnog toka u prirodno stanje pre poplava,
proširenje proticajnog profila korita i stabilizacija kosina vodotoka, kao i stvaranje povoljnijih uslova za opstanak brojnih ugroženih vrsta.

Projekat predviđa niz aktivnosti kao što su uklanjanje nanosa i fizičkih barijera iz rečnog korita, produbljivanje toka radi očuvanja vodnog režima tokom sušnih perioda, kao i stabilizaciju obala upotrebom prirodnih materijala, poput ugradnje dvostrukih pletera.

Stabilizacija rečnih obala sprovodiće se uz upotrebu prirodnih materijala – dvostrukih pletera, oslanjajući se na tradicionalna znanja i inovativne pristupe zasnovane na prirodi.

Uz radove u koritu, predviđeno je pošumljavanje autohtonim
vrstama drveća u slivu na površini od oko 20 ha.

Paralelno sa radovima u koritu i slivu, sprovode se edukativne radionice na teritoriji Grada Valjeva, koje imaju za cilj promociju preduzetih intervencija i podizanje svesti o značaju zaštićenih područja.

Takođe se sprovodi i istraživanje stanja makribeskičmenjaka u koritu vodotoka, kao i uticaj ovakve vrste radova na njihova staništa.

Očekivani efekti projekta uključuju poboljšanje kvaliteta staništa u zaštićenom području, efikasniju kontrolu erozije, smanjenje površinskog oticaja i dugoročno unapređenje ekološke stabilnosti područja. Biološke mere, poput pošumljavanja i obnove šumskih površina, doprineće poboljšanju infiltracije vode i sadržaja organske materije u zemljištu, čime se omogućava očuvanje prirodnih resursa i održivo upravljanje
vodama.

Ovaj projekat realizuje se u sklopu programa podrške sprovođenju Zelene Agende u Srbiji koji realizuje Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) u saradnji sa Ministarstvom zaštite životne sredine, Švedskom agencijom za međunarodni razvoj i saradnju i Evropskom investicionom bankom, uz finansijsku podršku Evropske unije i vlade Švedske.