Da li borba protiv zagađenja vazduha ubrzava globalno zagrevanje?

Najnovija istraživanja sugeriraju da se borbom protiv zagađenja vazduha, ozbiljnog globalnog problema koji godišnje uzima milione ljudskih života prerano, može nenamjerno pogoršati globalno zagrijavanje.

Studija se fokusira na impresivnu desetogodišnju “borbu protiv zagađenja” u Kini, koja je rezultirala značajnim smanjenjem emisija sumpor-dioksida (SO2), spašavajući živote, ali sa neplaniranim posledicama.

Smanjenje SO2, uglavnom emitiranog iz termoelektrana na ugalj, djelovalo je kao zaštitni štit protiv sunčevog zračenja.

Sa uklanjanjem tog štita, prosečne temperature u Kini porasle su za 0,7 stepeni Celzijusa od 2014. godine, rezultirajući intenzivnijim vrućinskim talasima.

Taj paradoks stručnjaci opisuju kao “Zamku-22” jer napori za poboljšanje kvaliteta vazduha nehotice mogu ubrzati globalno zagrijavanje.

Međunarodni panel za klimatske promene (IPCC) napomenuo je u izveštaju iz 2021. godine da bi bez zaštitnog štita od SO2 zagađenja globalne temperature već bile porasle za 1,6 stepeni Celzijusa iznad predindustrijskih nivoa, premašujući ograničenje od 1,5 stepeni Celzijusa postavljeno kako bi se izbegle katastrofalne klimatske posledice.

Stručnjaci ističu da je borba protiv zagađenja vazduha i dalje od suštinskog značaja zbog njegovih razarajućih efekata na ljudsko zdravlje, posebno u zemljama u razvoju.

Međutim, pozivaju na odlučnije mere za smanjenje emisija gasova staklene bašte poput metana, koji se smatraju obećavajućim načinom za ublažavanje efekata smanjenja zagađenja u kratkom roku.

“Rat protiv zagađenja” u Kini rezultirao je smanjenjem SO2 emisija za 87%.

Iako tačan doprinos “skidanju štita” sa temperature raspravlja, najizraženiji je blizu izvora zagađenja, posebno tokom vrućinskih talasa.

Drugi regioni poput Indije i Bliskog istoka, koji se i dalje bore s rastućim SO2 zagađenjem, suočavaju se sa sličnim zagrijavanjem kad prijeđu na čišće izvore energije.

Naučnici istražuju rešenja za suočavanje s neplaniranim posledicama smanjenja zagađenja. Jedan pristup uključuje “upravljanje solarnim zračenjem”, gde se namerno ubrizgavaju sumporni aerosoli u atmosferu kako bi se ohladile temperature, iako postoji zabrinutost zbog neplaniranih nuspojava.

Drugi, široko prihvaćeni pristup, podrazumeva suzbijanje emisija metana, koji ima kraći životni vek u atmosferi i brže pruža rezultate u ublažavanju zagrijavanja.

Rešavanje problema zagađenja vazduha uz minimalne štetne efekte na globalno zagrijavanje postavlja složen izazov koji zahteva sveobuhvatan pristup kako bi se sačuvalo ljudsko zdravlje i klima planete.

Bavljenje zagađenjem vazduha uz istovremeno smanjenje negativnih posledica na globalno zagrijavanje postavlja složeni zadatak koji zahteva mnoge aspekte kako bi se sačuvalo zdravlje ljudi i klima na našoj planeti.