Fosilni gas, prirodni gas, ili biogas – šta je šta?
Prirodni gas je proizvod biljnog i životinjskog sveta koji se tokom veoma dugog vremenskog perioda formira na sličan način kao i nafta.
Drugim rečima, to je fosilno gorivo koje nije obnovljivo.
Termin ” prirodni gas” se koristio još u 19. veku kao epitet za gas koji se prirodno formira na Zemlji.
Budući da se gas ekstrahuje iz džepova u zemljinoj kori, ponekad se naziva i zemni gas.
Upotreba prirodnog gasa primera radi, u Švedskoj je počela 1985. godine, a u poslednjim godinama postoji povećana potreba u opštem jeziku da se razlikuje prirodni gas od biogasa, uglavnom radi jasnog razlikovanja između fosilnog i ne-fosilnog goriva.
Zbog toga se preporučuje da se umesto termina “prirodni gas” koristi termin “fosilni gas”.
Fosilni gas, prirodni gas i zemni gas su inače različiti nazivi za isti gas.
Fosilni gas može nastati na dva načina: prvo, kada se organski materijal razgrađuje u odsustvu kiseonika, na primer u močvarama; drugo, dublje u zemljinoj kori, kada visoka temperatura i pritisak pretvaraju razloženi organski materijal, u prirodni gas.
Sastav fosilnog gasa sadrži nekoliko različitih gasova, ali gotovo 90 posto čini metan.
Budući da je gas bezbojan i bez mirisa, dodaje mu se mirisni sastojak kao mera sigurnosti u slučaju curenja gasa pre nego što stigne do potrošača.
Fosilni gas se često ističe kao ekološki bolja alternativa drugim fosilnim gorivima.
Istina je da su emisije ugljen-dioksida nešto manje pri sagorevanju fosilnog gasa u poređenju sa sagorevanjem uglja i nafte.
Međutim, fosilni gas i dalje uzrokuje značajne emisije fosilnog ugljen-dioksida.
Osim toga, fosilni gas sadrži metan, čiji negativni uticaj na klimu je oko 80 puta veći u periodu od 20 godina u odnosu na ugljen-dioksid.
Pošto je teško potpuno izbeći curenje gasa tokom procesa od ekstrakcije do upotrebe, prednosti u emisijama fosilnog gasa mogu biti manje u poređenju sa drugim fosilnim gorivima.
Curenje može nastati, na primer, u gasovodima i vozilima.
Fosilni gas se koristi u industriji i proizvodnji električne energije i daljinskog grejanja.
Takođe se koristi kao gorivo za brodove i vozila, kao i za grejanje i kuvanje u nekim zemljama.
Procenjuje se da svetske rezerve prirodnog gasa iznose nekoliko hiljada milijardi kubnih metara i mogu trajati najmanje 60 godina, međutim, taj gas ne može biti potrošen ako želimo da postignemo ciljeve UN-a u vezi sa klimom.
Zašto je biogas obnovljivi izvor energije, ali ne i prirodni gas?
Biogas je obnovljiv izvor energije koji se proizvodi fermentacijom organskog materijala, kao što su stajnjak, otpadna hrana i biljke, u specijalnim postrojenjima bez kiseonika.
Slično fosilnom gasu, biogas sadrži metan i pri sagorevanju oslobađa ugljen-dioksid.
Glavna razlika je u načinu proizvodnje: fosilna goriva oslobađaju stari ugljen iz biljaka koji je bio skladišten milionima godina, što ubrzava globalno zagrevanje, a sa druge strane, biogas oslobađa ugljen-dioksid koji je već vezan iz atmosfere u obnovljivim biljkama, čineći ga klimatski neutralnim.
Kada se stajnjak koristi za proizvodnju biogasa, postiže se dvostruka korist za klimu, jer se smanjuje emisija metana i azotnog oksida, a dobija se gorivo koje može zameniti fosilna goriva.
Biogas ima nešto manji sadržaj metana od fosilnog gasa, ali može se koristiti u većini primena.
Pre upotrebe kao gorivo za vozila, ili isporuke u gasnu mrežu, biogas se prečišćava.